design & build

RENOVATIE EN TRANSFORMATIE VAN KLEURRIJK WOONCOMPLEX

Woningbouwvereniging Ymere werkt gefaseerd aan grootschalige herontwikkeling van de vier woonblokken van Heesterveld in de H-buurt van Amsterdam-Zuidoost. Lang stonden de blokken van architect F.J. van Gool & Pi de Bruijn uit 1982 (Heesterveld 1.0) op de lijst om gesloopt te worden. Na succesvolle placemaking met de komst van de Heesterveld Creative Community in 2013 (Heesterveld 2.0), is Heesterveld uitgegroeid tot een culturele hotspot. Tevens is het blok van de HCC een kunstwerk en identiteit op zichzelf, door de gevelschildering van Floor Wesseling uit 2013. Mede hierdoor heeft Ymere besloten om het wooncomplex te behouden en te verduurzamen (Heesterveld 3.0). In opdracht van Ymere werkt bureau SLA aan verschillende projecten voor Heesterveld, beginnend met transformatie van de plinten, waarna renovatie van de woningen en onderzoek naar mogelijke woninguitbreiding door optopping. (Heesterveld 4.0?)

De plinten van van de vier blokken van Heesterveld zijn de afgelopen jaren reeds getransformeerd. De gesloten bakstenen muren van opslagruimten op de begane grond zijn vervangen door transparante vliesgevels. De gecreëerde open studio’s worden geprogrammeerd met kleine ondernemers, recreatie- en sportvoorzieningen. Het ontwerp opent het gebouw naar de buurt en creëert hierdoor een veiligere en socialere ruimte op straat. De nieuwe ondernemershub biedt werkruimte voor creatieve startende ondernemers uit de buurt. Het gele strepenpatroon in het interieur markeert de routing naar de verschillende werkplekken en fungeert tegelijkertijd als vluchtroute.

De planmatige woningverbetering van Heesterveld brengt constructieve en esthetische wijzigingen met zich mee: Bestaande PH ramen worden vervangen door draai-kiepramen. Het dak wordt aanvullend geïsoleerd en krijgt een gedeeltelijk groen dak met PV panelen. In voormalige bergingen komen WOS ruimtes voor de aansluiting van het warmtenet. De entreeportieken worden vernieuwd en de krappe, donkere poorten verbeterd. Het kunstwerk op blok 4 wordt gerestaureerd, en het schilderwerk op de andere blokken wordt passend gewijzigd. 

“Heesterveld 3.0: versterken van de architectuurprincipes van Van Gool, permanent vormgeven van de placemaking kenmerken en aanvullen op de tekortkomingen van Heesterveld 1.0 en 2.0.”

De renovatie gaat zorgvuldig om met de architectuurprincipes van Van Gool en De Bruijn, gecombineerd met het permanent vormgeven aan de tijdelijke uitingen van de placemaking. Hierbij worden beide fases aangevuld op hun tekortkomingen. De architectuur kenmerkt zich door zichtbare structuureenheden in de gevels: prefab ritmes, opdekkozijnen, glasblokken/tegels en halfronde balkons. Heesterveld heeft een herkenbare grid werking, van grove, vierkante betonelementen, naar een fijner grid in de vliesgevels op galerijen, tot een nog fijner grid in de glazen bouwstenen bij de trappenhuizen. Met ons ontwerp voor de portieken en poorten zetten we het grid verder door op een nog fijner niveau, door het toevoegen van een vierkante glazuurde tegel van 200x200mm voorzien van een dikke voeg.

Het tegelwerk, als nieuw materiaal dat contrasteert met het bestaande prefab beton, markeert op een duidelijke wijze de entrees en geeft daarmee een nieuwe, frisse uitstraling aan de blokken. Het vormt een elegantere toepassing van de primaire kleuridentiteit van elk blok dan het voormalige schilderwerk van de woningbouwvereniging. Samen met Dijkstra Friese Kleiwarenfabriek en Studio Mixtura hebben we unieke afvalglazuurtegels ontwikkeld met FORZ®Glaze: afvalglazuur gebaseerd op mineralen uit de as van verbrand huishoudelijk afval.

facts & figures

renovatie ontwerp: bureau SLA
ontwerpteam: Peter van Assche, Meintje Delisse, Gieneke Pieterse, Ronen Dan, Maaike Zweedijk
opdrachtgever: Ymere PV en PW
projectmanagement: Peter Bonk (PV), Kees van de Steeg (PW)
constructeur: Pieters Bouwtechniek
realisatie woningverbetering: Hemubo BV
aannemer haalbaarheidsonderzoek optopping: Coen Hagendoorn Bouwgroep
locatie: Heesterveld, Amsterdam-Zuidoost
programma: 4 woonblokken met 317 woningen, en gemengde publieke voorzieningen in de plinten
BVO: 8138 m2
ontwerp: 2019 – 2024
oplevering: 2019 – 2026
oorspronkelijk ontwerp: Frans van Gool & Pi de Bruijn, 1982
muurschildering blok 4: Floor Wesseling, 2013