© Filip Dujardin

design, invent & build

de 9 geschakelde woningen van Bosveld

Het 4.300 hectare tellende Almere Oosterwold, ten zuidoosten van Almere, wordt op organische wijze ontwikkeld. Het stedenbouwkundig plan van MVRDV laat alle initiatief bij de bewoners. In het pionierslandschap worden 15.000 woningen gebouwd, in brede variatie aan vorm, grootte en gebruik. Elk woon- of werkgebied wordt omringd door een vrije zone voor wegen, water, groen en stadslandbouw. Hierdoor onstaat een lappendeken van groene initiatieven.

Het ontwerp van bureau SLA en ZakenMaker van negen geschakelde woningen voor zelfvoorzienende gemeenschap Bosveld aan het einde van de Emile Durkheimweg, was het eerste gebouw dat in deze polder gerealiseerd werd. Inmiddels is het plan reeds drie keer gebouwd op verschillende plekken in Almere Oosterwold. Bosveld is een klein buurtschap in een 100 meter lang gebouw, op een ruime kavel van 11.000 m2. Het agrarische karakter van het landschap is behouden, en groente en fruit worden door de bewoners verbouwd op eigen grond. Het afvalwater wordt gezuiverd in een helofytenfilter en energie wordt opgewekt door een warmtepomp en zonnepanelen. Het gebouw maakt optimaal gebruik van de zon op het zuiden, zodat er weinig gestookt hoeft te worden in de winter. De negen gelijkvloerse woningen variëren in grootte van 120 tot 160 m2 en zijn een meter boven het maaiveld verheven, wat voor een zwevend effect zorgt. De bewoners kijken zo uit over hun gedeelde landschaps- en productietuin en de omringende bosrand.

“Nine Dwellings Oosterwold exemplifies a new kind of architecture that represents ’the end of the ego of the architect, producing monuments to himself” FRAME magazine, 2019

De kracht van het plan zit in de rationele seriematige toepassing van prefab houtbouw-elementen voor vloer, dak en wand. Deze zijn uitgevoerd als holle houten cassettes, die na plaatsing ingeblazen zijn met het isolerende, biobased materiaal cellulose. Het geheel vormt een uitzonderlijk goed geïsoleerde basis, die na oplevering door de bewoners zelf is afgebouwd. Ze hebben volledige vrijheid gekregen in het indelen van elke woning, waarbij individuele, opvallende keuzes zijn gemaakt. Het interieur van elke woning is door de eigenaar afgewerkt naar eigen wens en smaak. Dit levert een rijke schakeling van verschillende woningen op binnen het strakke, gezamenlijke geheel. Om maximale vrijheid binnen een efficiënt bouwsysteem te kunnen bieden, is de gevel als een spel ontworpen. Ieder familie kreeg bij het plan een set van zeven ramen en deuren, die op elke gewenste plek in de gevel geplaatst konden worden. De ruimte tussen de kozijnen is opgevuld met vaste delen glas zonder kozijn. Hierdoor ontstaat een rustig en toch gevarieerd gevelbeeld van ruim 100 meter lang.

Woningen Oosterwold is winnaar van de Frame Awards 2019 in de categorie Co-housing Complex of the Year. In 2018 ontving het project een eervolle vermelding van de Architectuurprijs Almere. Het project opgenomen in het Jaarboek Architectuur van Nederland 2016/2017.

facts & figures

ontwerp: bureau SLA & ZakenMaker
opdrachtgever: Stichting Bosveld, Frode Bolhuis
ontwerpteam: Peter van Assche, Mathijs Cremers en Ninja Zurheide
realisatie: Bouwbedrijf Siemensma, Van Zuilen Constructie Advies & W2N engineers en Adviesbureau Van der Weele
locatie: Emile Durkheimweg, Almere
bruto vloeroppervlak: 1.450 m2
ontwerp: 2014
realisatie: 2016
het concept inmiddels nog tweemaal uitgevoerd:
2018 – 9 woningen: Bosveld 2
2021 – 8 woningen: Stichting De Stelling
fotografie: Filip Dujardin, Sanne Schouwink en Denis Guzzo